Τρίτη 3 Δεκεμβρίου 2013

Ντοκυμαντέρ για τον αλάδανο από τον κ. Κώστα Οικονομάκη [1983]

Ιστορική εκπομπή αφιερωμένη στον αλάδανο. Επιμέλεια Κώστας Οικονομάκης. Έτος παραγωγής:Σεπτέμβριος 1983. Με συνεντεύξεις από κατοίκους των Σισών, οι περισσότεροι εκ των οποίων δεν υπάρχουν πια, Ως εκ τούτου οι πληροφορίες που δίνουν αποκτούν ιδιαίτερη αξία.

Δευτέρα 11 Φεβρουαρίου 2013

Τα Γαλάζια Άνθη του Αγκίσαρου και το Γαλάζιο Πουλί (1550 π.Χ.)

Στην παραδοσιακή κρητική στιχουργία και λαϊκή τέχνη τα πουλιά κατέχουν κεντρικό ρόλο και κυρίως ο αετός. 
Στο περίφημο ριζίτικο, ο αετός βρίσκεται στο κέντρο ενός  χιονισμένου τοπίου, κάθεται σε ψηλό βουνό, πάνω σε χαράκι, μόνος, καημένος, βρεγμένος, χιονισμένος και παρακαλεί τον ήλιο ν’ ανατείλει, να λάμψει και να δώσει για να .......

Τρίτη 5 Φεβρουαρίου 2013

Μόνο στην Κρήτη το λάδανο συνεχίζει να συλλέγεται με τον αρχαίο παραδοσιακό τρόπο!

Το αυθεντικό λά(β)δανο είναι μια κολλώδης μαύρη (μερικές φορές καφέ) ρητίνη που συλλέγεται από το φυτό Cistus Creticus της οικογένειας Cistacese με τη χρήση λαδανηστηρίου και χωρίς τη χρήση χημικών ουσιών. 

Τη νεολιθική περίοδο το λάβδανο συλλέγονταν από το τρίχωμα των κατσικιών. 
Το άρωμα του λαβδάνου όμως δεν άφησε αδιάφορους τους ανθρώπους. 
Με τις ανάγκες και την εξέλιξη της .....

Κυριακή 3 Φεβρουαρίου 2013

H συλλογή του λαδάνου από το φυτό cistus

Η αλαδανιά (cistus) εκφύεται σε πάρα πολλά μέρη της Μεσογείου και του κόσμου. Όπως Ελλάδα, Νότια Ιταλία, Ισπανία, Γαλλία, Τουρκία, Αμερική και αλλού. 
 Το λά(β)δανο μαζεύεται με μηχανικά μέσα με τη χρήση ενός ειδικού εργαλείου, το αργαστήρι (κάποιοι το λένε και εργαστήρι) ή λαδανηστήριο (ladanesterion). 
Παλιότερα συλλέγονταν από το τρίχωμα των ...

Σάββατο 2 Φεβρουαρίου 2013

Η ετυμολογία της λέξης λάδανο (λήδανον)

Η λέξη λάδανο, θεωρείται ακκαδικής προέλευσης. Η Ακκάδ ήταν μεγάλο εμπορικό κέντρο της Μεσοποταμίας που ήκμασε την 3η χιλιετία π.Χ. και η ακκαδική γλώσσα ήταν σημιτική, ομιλούμενη στην Αρχαία Μεσοποταμία. 
Στην ακκαδική έχουν γραφτεί το "Έπος του Γκιλγκαμές" και το "Έπος του Ατράχασι". 
Στα Ακκαδικά το λάδανο ....

Flail, το σύμβολο εξουσίας των Φαραώ ήταν λαδανηστήριο κατά τον P. E. Newberrry

Το crook και το flail του Τουταγχαμόν
Τα δύο βασικά σύμβολα εξουσίας των Φαραώ ήταν το Crook και το Flail (εικόνα δεξιά). 
Crook: Το crook heka) ήταν ένα σκήπτρο των Αιγυπτίων Φαραώ που παραπέμπει στη βέργα (βίτσα, μπαστούνι) των βοσκών και αποτελεί ενθύμιο της αρχαίας νομαδικής καταγωγής των Αιγυπτίων. 
Το όνομά του συσχετίζεται με το ρήμα HqA : εξουσιάζω, τα ουσιαστικά HqA και HqA.t : κυβερνήτης, και το ...

Παρασκευή 1 Φεβρουαρίου 2013

Οι στενές σχέσεις του αρχαίου Αιγυπτιακού πολιτισμού με το λάδανο

Στη Βόρεια Αφρική κατά την προϊστορική (νεολιθική) περίοδο, έζησε μεταξύ πολλών διαφόρων λαών, μια νομαδική φυλή βοσκών. Αυτοί παρατήρησαν ότι κάποιες περιόδους, στο τρίχωμα των κατσικιών, κολλούσε μια μαυριδερή ουσία, η οποία όταν καίγονταν παρείχε ευώδες άρωμα. 
Είναι γνωστό ότι η αρωματοποιΐα και η αρωματοθεραπεία οφείλουν την εξέλιξή τους στη χρήση των αρωματικών υλικών ως θυμίαμα. 
Αξίζει να σημειωθεί ότι η ......

Στις ρίζες της Αλαδανιάς φυτρώνει η Βυζάτα !

Στις περιοχές όπου ευδοκιμεί η αλαδανιά παρατηρείται στις ρίζες της, να αναπτύσσεται ένα παράξενο φυτό, χωρίς καθόλου χλωροφύλλη, που θεωρούνταν ότι ήταν προέκταση του αγκίσαρου. 
Δεν είναι όμως τίποτε άλλο από ένα παρασιτικό οργανισμό που ζει από τις ρίζες του. 
Καλείται επιστημονικά Cytinus Hypocistis - Κύτινος ο Υπόκιστος (λύκος της λαδανιάς). 
Στην Κρήτη λέγεται Βυζάτα. 
Φαίνεται ότι είναι ....

Εικονογραφημένη απόδοση της συλλογής του αλαδάνου [φωτογραφίες]

Το φυτό Cistus Creticus, κοινώς αγκίσαρος
Ο Αλάδανος ή Λάβδανο είναι μια μαύρη ρητίνη που παράγεται από το φυτό αλαδανιά ή λαδανιά ή αγκίσαρος. 
Η λατινική ονομασία του φυτού, στη δυτική Μεσόγειο είναι Cistus Ladanopherum και στην Ανατολική Cistus Creticus
Το φυτό αυτό κάθε καλοκαίρι πάνω στα μακρόστενα και πράσινα φύλλα του, παράγει ένα διάφανο υγρό, σαν ιδρώτας, από το οποίο προέρχεται ο αλάδανος. 
Η αλαδανιά βγάζει κάθε καλοκαίρι ένα ....

Ladanum (λάδανο) ή Labdanum (λάβδανο) vs Laudanum (λαύδανο) [ερμηνεία]


LAUDANUM, originally the name given by Paracelsus to a famous medical preparation of his own composed of gold, pearls, &c. (Opera, 1658, i. 492/2), but containing opium as its chief ingredient. The term is now only used for the alcoholic tincture of opium (q.v.). 

The name was either invented by Paracelsus from Lat. laudare to praise, or ....

Αναγέννηση in vitro του Κρητικού Λαδάνου (Cistus Creticus spp. Creticus)

Μαδέσης Παναγιώτης, Κωνσταντινίδου Ελπινίκη, Νιάνιου Ειρήνη και Τσαυτάρης Αθανάσιος 
 Εργαστήριο Γενετικής και Βελτίωσης των Φυτών, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης 
 Το φυτικό είδος Cistus creticus spp. creticus είναι .....

Παραδοσιακά φάρμακα στη σύγχρονη ιατρική

O ΔIEΘNHΣ OPOΣ Εθνοφαρμακολογία -από τις ελληνικές λέξεις έθνος και φάρμακο- αν και πρόσφατος ως προς τη χρήση του, καλύπτει μια ιδέα παλιά όσο και ο άνθρωπος, ανεξαρτήτως καταγωγής, όσο και οι παγκόσμια διαδεδομένες γνώσεις θεραπείας με δρόγες παρμένες κατευθείαν από τη φύση. 
 H εντεινόμενη ομογενοποίηση των πολιτισμών προκαλεί με ...

Πρώτη η Ροδόπη σε αριθμό αυτοφυών φυτών

Και ενώ σε καθημερινή βάση ακούμε για την πτώχευση αυτής της χώρας, σε πολλαπλά επίπεδα, έρχεται η πραγματικότητα να μας υπενθυμίσει απλά το αντίθετο...
Η χώρα αυτή είναι πλούσια και μόνο οι Έλληνες τελικά δεν το γνωρίζουμε...η κάνουμε πως δεν το γνωρίζουμε... 
 Πρόσφατα βρεθήκαμε στο ξενοδοχείο Κούρος στην είσοδο της Δράμας, στην εκδήλωση που πραγματοποίησε το ....

Πέμπτη 31 Ιανουαρίου 2013

Τα πέντε διαφορετικά είδη cistus που υπάρχουν στην Ελλάδα [φωτογραφίες]

1. Cistus creticus subsp. creticus L.
Αλαδανιά, λαδανιά, αγκίσαρος, κιστάρι, ατζίκαρος, αλυταριά, ήμερη κουνούκλα, κουνουκλιά, ήμερο κιστάρι, λαδανία, ακίσσαρο, ατζίκαρος, κίστος, .....

Τετάρτη 30 Ιανουαρίου 2013

Το νησί της Κρήτης και η εξέλιξη της Βοτανικής Επιστήμης

Το νησί του Δία, του Μϊνωα και της Πασιφάης, με τα πανύψηλα βουνά και τα μοναδικά φαράγγια, με την σπάνια ενδημική χλωρίδα, την πλούσια πανίδα και ορνιθοπανίδα, τη συγκλονιστική ιστορία και τους περήφανους κατοίκους, με τα μοναδικά ήθη και έθιμά τους, αποτέλεσε μοναδικό πόλο έλξης για τους ξένους περιηγητές. 
 Στις αρχές του 16ου αιώνα άρχισαν να .....

Μύρισε κέρδη στα αρωματικά φυτά

Επαμεινώνδας Καμαριάρης: Διαβλέποντας το τέλος του καπνού, έστησε την Ανθήρ που σήμερα εξάγει το 90% της παραγωγής της 
Ρεπορτάζ: Γιώργος Φιντικάκης 

Όταν στα τέλη της δεκαετίας του '90 ο νεαρός τότε Επαμεινώνδας Καμαριάρης ξεκίνησε να πειραματίζεται με τα αρωματικά φυτά στα καπνοχώραφα της οικογένειας στο Αγρίνιο αναζητώντας μια ρεαλιστική διέξοδο μπροστά στο διαφαινόμενο ναυάγιο του καπνού, πολλοί ....

Βιολογικός ρόλος και χρησιμότητα των σεσκιτερπενίων [μελέτη]

Μεταπτυχιακή Εργασία της Αναστασίας Γιουψάνη

Το αρωματικό φαρμακευτικό φυτό Cistus creticus ssp. creticus (L.) της οικογένειας Cistaceae αναπτύσσεται στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου και ειδικότερα στην Κρήτη.
Το φυτό αυτό έχει προσελκύσει το ερευνητικό ενδιαφέρον, διότι η ρητίνη ‘λάδανο’ που παράγει αποτελεί πηγή λαβδανικών διτερπενίων για τα οποία έχουν αποδειχθεί αντιμικροβιακές και κυτταροτοξικές ιδιότητες.
Επομένως, κρίνεται συνολικά ....

Νεχό’θ στα εβραϊκά ο αλάδανος

Η Παλαιά Διαθήκη βρίθει αναφορών σχετικά με τον αλάδανο. 
Η εβραϊκή λέξη νεχό’θ προσδιορίζει εκείνο το προϊόν το οποίο μετέφερε το καραβάνι των Ισμαηλιτών που αγόρασαν τον Ιωσήφ, καθώς και ένα από τα αξιόλογα προϊόντα που ο Ιακώβ είπε στους γιους του να πάνε ως ....

Βότανα [ιστορική αναδρομή]

Οι αναζητήσεις στο θαυμαστό κόσμο των βοτάνων για τον καθένα μας ίσως να ξεκινά από ένα βίωμα, μια εικόνα, μια γεύση... ίσως και από το ενδιαφέρον για μία σχέση διαφορετική με τη φύση.
Σύμφωνα με τον ορισμό που δίνει το Αγγλικό λεξικό της Οξφόρδης, «βότανα είναι όλα τα χρήσιμα φυτά, των οποίων οι ρίζες, οι μίσχοι, τα άνθη και ....

Από το λάδανο στο φάρμακο! [Βιολογία]

Τον γενετικό μηχανισμό που παράγει τη φαρμακευτική ρητίνη του λαδάνου ανακάλυψαν έλληνες ερευνητές, ανοίγοντας τον δρόμο για «υποβοηθούμενη» παραγωγή του. 

Μπορεί να μη γνωρίζετε την επιστημονική ονομασία του φυτού της φωτογραφίας μας, αλλά οι πιθανότητες να το έχετε δει στις εκδρομές σας στην ελληνική ύπαιθρο είναι μεγάλες, καθώς ....

Σταθμοί της αρχαίας ελληνικής ιατρικής [μελέτη]

Γιώργος Παπαδόπουλος 
 Επίκ. Καθηγητής Φαρμακολογίας Παν/μίου Αθηνών 

Δεν είναι δυνατόν να τοποθετήσουμε σε συγκεκριμένο χρόνο την αρχή της Ελληνικής ιατρικής. 
Αναφορές σε ιατρικές πράξεις υπάρχουν και στις παλαιότερες πηγές που διαθέτουμε (όπως είναι τα Ομηρικά έπη). 
Σε τέτοια κείμενα, όπως και σε ....

Τα φάρμακα στην αρχαία Ελλάδα [μελέτη]

της Ε. Σκαλτσά 
Επίκουρης Καθηγήτριας Τομέα Φαρμακογνωσίας, 
Τμήμα Φαρμακευτικής, Πανεπιστημιόπολις, 
Ζωγράφου, Αθήνα, 157 71. 

 Με τις πρώτες εκδηλώσεις ζωής επί της γης βρίσκουμε και αδιαμφισβήτητες μαρτυρίες ασθενειών. Η ασθένεια πάντοτε συνόδευε τη ζωή. 
Σκηνές χαραγμένες σε τοίχους σπηλαίων, σε βράχους, ο τρόπος ταφής των νεκρών κ.ά. αποτελούν μαρτυρίες για τον τρόπο αντιμετώπισης των ασθενειών. Η αναζήτηση των ....

Φαρμακευτικά φυτά [μελέτη]

Όλοι οι πολιτισμοί, σε όλες τις ηπείρους ανέπτυξαν μαζί με την καλλιέργεια των φυτών για τη διατροφή τους και τη χρησιμοποίηση των θεραπευτικών τους ιδιοτήτων. 
Το σύνολο αυτών των γνώσεων, κατά έναν αξιοθαύμαστο τρόπο, διέσχισε τις χιλιετηρίδες, εμπλουτιζόμενο και διαφοροποιούμενο, χωρίς ποτέ να καταργείται στο σύνολό του.
 Η χρήση των ιδιοτήτων του οπίου που ....

Σώστε τον κρητικό λάδανο

Σώστε τον κρητικό λάδανο από: 
  1. από την υπερεβόσκιση. 
  2. από την αφαιρετή δόμηση. 
  3. από την παράνομη χωματερή του Δήμου Ηρακλείου στη τοποθεσία Πέρα Γαληνούς που έχει καταδικαστεί από την Ε.Ε. 
  4. από την Δ.Ε.Η. η νέα μονάδα στην περιοχή του Κορακιά στους Πέρα Γαλήνους καταστρέφει εξ ....

Τρίτη 29 Ιανουαρίου 2013

Tο λάβδανο να βρω...μ'ακούς; [τραγούδι]


Η συλλογή του αλαδάνου 1 [video]


Η συλλογή του αλαδάνου 2 [video]


Το ξύσιμο του αργαστηριού [video]


Προοπτικές Εκμετάλλευσης των αρωματικών φυτών της Κρήτης

του Κώστα Οικονομάκη 


Α) Τα αρωματικά και φαρμακευτικά φυτά της Κρήτης. 

 Τα κυριότερα είδη στα οποία γίνεται εκμετάλλευση σήμερα είναι:  .....

Προτάσεις για νέες καλλιέργειες

Ρεπορτάζ Ελένη Βασιλάκη 

Ιδιαίτερα ευνοικές είναι οι συνθήκες για την ανάπτυξη της καλλιέργειας αρωματικών φυτών στην Κρήτη όπου επί πλέον λόγοι προστασίας των απειλούμενων ειδών επιβάλλουν τέτοιες καλλιέργειες . 
Σύμφωνα με τον αναπληρωτή ερευνητή του ΕΘΙΑΓΕ Κωνσταντίνο Οικονομάκη τα κυριότερα είδη στα ...

Άρωμα Κρήτης: μια λογοτεχνική προσέγγιση των αρωματικών φυτών της Κρήτης

του Κώστα Δ. Οικονομάκη 

Ο Θείος Ιούνιος επύρωνε… που (περίπου) λέει ο ποιητής. Η πτήση 534 της Ο.Α. αναχώρησε, περιέργως, στην ώρα της από το αεροδρόμιο και μετά μισή περίπου ώρα οι "τυχεροί" επιβάτες ακούγαμε ότι πλησιάζαμε για προσγείωση στο αεροδρόμιο των Χανίων. 
Ήδη διακρίναμε κάτω το Ακρωτήρι με τους "γυμνούς λόφους", όπως ...

Ladanum in Bible

LADANUM (CTAKTH [ADEFL], RESINA),
Gen. 37251 (RYE. MYRRH) 4311t (EV MYRRH), is the name of a resin called by the Arabs Lidhan or ladan‘ which was yielded by some species of Cistus. 
It was known to the Greeks as early as the times of Herodotus and Theophrastus by the names X+Sov, hdSuvov, and h.?Suvor, which are very closely allied to the Arabic name.
Ladanum is described by Herodotus (3 1x2) as ....

Ο τύπος για τις εκδηλώσεις του Δημοτικού Σχολείου Σισών για τον αλάδανο


Μικροί Αλαδανάρηδες [φωτογραφίες]

Στα πλαίσια των εκδηλώσεων για τον αλάδανο το 2005, από το Δημοτικό Σχολείο Σισών, οι μαθητές παρακολούθησαν από κοντά και συμμετείχαν στη συλλογή αλαδάνου. 
Από τα πανάρχαια χρόνια οι κάτοικοι της περιοχής τον συλλέγουν με ακριβώς τον ίδιο τρόπο.
Ο Διοσκουρίδης (στο Περί ύλης ιατρικής Α, 97) αναφέρει : ....

Η αφίσσα των εκδηλώσεων του Δημοτικού Σχολείου Σισών για τoν αλάδανο [15 Ιουνίου 2005]

Αλαδανιά, το αρωματικό φυτό του τόπου μου


Φυλλάδιο των εκδηλώσεων του Δημοτικού Σχολείου Σισών για τον αλάδανο [15 Ιουνίου 2005]


Υπό την αιγίδα Υπ.Ε.Π.Θ, Ευρωπαϊκής Ένωσης, Πανεπιστήμιου Αιγαίου

Σχολικά Προγράμματα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης (ΣΠΠΕ)
3/θέσιο Δημοτικο Σχολειο Σισων
 Μια περιβαλλοντικη εργασια των μαθητων του σχολειου με θέμα: «Όταν γυρίζει ο αλάδανος τ’ αχτένιστο κεφάλι του».....

Οδυσσέας Ελύτης : " Ναυτάκι του Περιβολιού " [ποίημα]



Mε όρτσα ψυχή με άρμη στα χείλια 
με ναυτικά και με σαντάλια κόκκινα 
σκαλώνει μες στα σύννεφα 
 πατάει τα φύκια τ' ουρανού! 

H αυγή σφυρίζει στην κοχύλα της 
μια πλώρη έρχεται αφρίζοντας - Άγγελοι! 
....


Το ξύσιμο του αργαστηριού του αλαδάνου [φωτογραφίες]



Όταν μαυρίσει το αργαστήρι του αλαδανάρη ακολουθεί το ξύσιμο του αργαστηριού. Συνεχίζεται δηλαδή και ολοκληρώνεται η κουραστική περιπέτεια της συλλογής αλαδάνου. 
Παλιότερα έβγαζαν τον αλάδανο από τα ...

Βοτανική Περιγραφή του φυτού Cistus Creticus L.

ΚΩΝ.ΝΟΣ ΔΕΜΕΤΖΟΣ 
 Επικ. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΦΑΡΜΑΚΟΓΝΩΣΙΑΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ 

Το φυτό Cistus creticus L. (Κίστος ο Κρητικός), ανήκει στην οικογένεια των Cistaceae (Κιστιδών). 
Η οικογένεια αυτή περιλαμβάνει 7 γένη και 160 περίπου είδη, φυτά των παραμεσογείων χωρών και της Αμερικής από τα οποία ενδημικό στην Ελλάδα είναι το ...

Απομόνωση και Χαρακτηρισμός των Συστατικών του Cistus Creticus subsp. Creticus L.

Χ.Ε. ΚΑΤΕΡΙΝΟΠΟΥΛΟΣ, Α. ΚΟΥΒΑΡΑΚΗΣ, Ν. ΖΩΑΚΗΣ, Ν. ΣΤΡΑΤΗΓΑΚΗΣ 

Η Κρήτη είναι γνωστή σαν μια από τις πλουσιότερες περιοχές της Μεσογείου σε σπάνια θεραπευτικά φυτά, τα οποία χρησιμοποιούνται εκτεταμένα βάσει παραδοσιακών κυρίως τρόπων. 
Η εκμετάλλευση τους περιορίζεται στην εμπορική διάθεση των ...

Η χημική σύσταση και η φαρμακολογική δράση της ρητίνης Λάδανο

ΚΩΝ.ΝΟΣ ΔΕΜΕΤΖΟΣ 
Ph.D Eπικ. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΦΑΡΜΑΚΟΓΝΩΣΙΑΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ 

Ιστορικά στοιχεία Ιστορικά, αναφορές υπάρχουν από τον Διοσκουρίδη, τον Πλίνιο και τον Ηρόδοτο, οι οποίοι αναφέρονται στον κίσθο από τον οποίο και παράγεται το Λάδανο. 
Όσον αφορά την συλλογή του Λαδάνου περιγραφές υπάρχουν από τον Διοσκουρίδη, τον ...

Οικοφυσιολογικές παρατηρήσεις στο φυτό Cistus Creticus L.

του Οικονομάκη K. Δ. 
Αναπλ. Ερευνητής ΕΘ.Ι.ΑΓ.Ε / Ινστιτούτο Υποτροπικών και Ελαίας, Χανίων 73100 Χανιά 

Στο γένος Cistus βρίσκουμε στην Κρήτη τέσσερα είδη φυτών. Αυτά είναι Cistus creticus L, C. monspeliensis L., C. parviflorus Lam,, C. salvιιfolius L. To Cistus creticus L. (κν. λαδανιά, αλαδανιά, αγκίσαρος), ο 'κίσθος' του Θεοφράστου, αποτελεί κοινό ...

Χρήσεις του λαδάνου στην κοσμητολογία

του Κουτσιανά Νικόλαου 
Φαρμακοποιός - Δ/νων Σύμβουλος της APlVITA

H ρητίνη Λάδανο, χρησιμοποιείται ευρύτατα στην αρωματοποιία. Είναι γνωστό ότι τα φυτά του γένους Cistus έχουν χαρακτηριστική ρητινώδη οσμή. Αναφέρεται στην διεθνή βιβλιογραφία η εκμετάλλευση της ρητίνης Labdanum από το είδος Cistus ladaniferus το οποίο ...